Metin İçeriği
UYUŞTURUCU MADDE İMAL VE TİCARETİ
Türk Ceza Kanunun Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar başlığı altında düzenlenen 188. Maddesi uyuşturucu veya uyarıcı maddeyi imal eden, ithal eden, ihraç eden, satan, satışa arz eden, veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişilerin cezalandırılmasını öngörmüştür.
Bu maddede uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin nelerden ibaret olduğu tanımlanmadığı gibi, bunların teker teker gösterilmesi yoluna da gidilmemiştir. Bunun nedeni, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ve aynı etkiyi yapan ilaç ve sentetiklerin kötüye kullanılmalarının yaptırım altına alınarak güçlü bir sosyal savunmanın sağlanmasıdır. Böylece, psikotrop madde olarak, uyuşturucu veya uyarıcı etkisi yapan ve kişilerde bağımlılık meydana getiren bütün maddelerin, bu suçun konusunu oluşturacağı kabul edilmiştir. Bu suç seçimlik olarak işlenebilen bir suçtur.
Maddenin birinci fıkrasında, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç edilmesi, suç olarak tanımlanmıştır.
Maddenin üçüncü fıkrasında uyuşturucu veya uyarıcı madde ticaretine ilişkin çeşitli fiiller, ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Buna göre; uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satışı, satışa arzı, başkalarına verilmesi, nakli, depolanması ya da kazanç amacıyla satın alınması, kabul edilmesi veya bulundurulması ayrı bir suç oluşturmaktadır.
Bu fiilleri tek tek ele alacak olursak;
Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal etmek:
Uyuşturucu maddelerin elde edilmesine olanak sağlayan ve uyuşturucu maddelerin arttırılması ve diğer maddelere dönüştürülmesi işlemidir. Uyuşturucu maddenin niteliğinde değişiklik yapmayan işlemler imal kavramına girmez. Uyuşturucu madde imalinin kökenini oluşturan bitkilerin yetiştirilmesi imal kavramı içine alınmaz.
Uyuşturucu maddelerin arıtılması ve diğer uyuşturucu maddeler dönüştürülmesi işlemlerini kapsar. İmal üç biçimde söz konusu olabilir. Bunlardan birisi, başlı başına uyuşturucu ve uyarıcı madde özelliği olmayan iki veya daha çok maddenin kimyasal tepkimeye sokulması sonucu, bu iki maddenin dışında ve uyuşturucu ve uyarıcı özelliği olan bir madde elde edilmesidir. İkincisi, doğal veya yapay yoldan elde edilen uyarıcı ve uyuşturucu maddenin, bazı yöntemlerle başka bir uyuşturucu ve uyarıcı maddeye dönüştürülmesidir. Üçüncüsü ise, herhangi bir uyuşturucu ve uyarıcı maddenin damıtma, flatosyon ve elektroliz gibi yöntemlerle, içindeki saflığı bozan maddeler ayrıştırılarak saflaştırılması, arıtılmasıdır.
Uyuşturucu ve uyarıcı madde ithal etmek:
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin yasa dışı yollarla Türkiye’ye getirilmesidir. İthal gümrük kapısından olabileceği gibi, gümrük kapısı dışındaki kara, deniz ve hava sınırlarının herhangi bir yerinden gerçekleşebilir. İthalden söz edilebilmesi için, uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin Türkiye’nin sınırları içeri girmesi önemlidir, bu girişin nereden veya ne şekilde yapıldığı önemli değildir.
Uyuşturucu ve uyarıcı madde ihraç etmek:
Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin yurt içinden izinsiz olarak yurt dışına çıkarılmasıdır. Bir başka deyimle uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak Türkiye’den yurt dışına çıkarılmasıdır. İhracın tıpkı imalde olduğu gibi, kişisel ihtiyaçları karşılamak dışında bir nedenle yapılması gerekir, aksi takdirde TCK’nın 191. maddesinde düzenlenen kullanmak için bulundurma suçu oluşur.
Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi satmak, satışa arz etmek, başkalarına vermek veya satın almak:
Kanun maddesindeki satmak fiili uyuşturucu ve uyarıcı maddenin dolaşımı ile ilgilidir ve uyuşturucu ve uyarı maddenin bir bedel veya ivaz karşılığında başkasına devri anlamına gelir. Satmanın belirli bir bedel karşılığında olması gerekir, karşılıksız olarak başkalarına verme durumunda aynı fıkrada düzenlenen başkalarına verme unsuru söz konusu olur. Satışa arz etmek, elinde uyuşturucu madde bulunan veya uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi tedarik edebilecek kimsenin bu maddeyi satmaya yönelik tüm hareketleri içine alır. Maddede anılan başkalarına vermek fiili yukarıda da bahsettiğimiz gibi uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi herhangi bir bedel veya karşılık almadan başkasına devretmektir. Uyuşturucu maddeyi satın alma suçu ise uyuşturucu maddeyi alan kişinin bunu kişisel kullanımı için değil de, ticari amaç için satın almasıyla oluşur.
Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi sevk etmek veya nakletmek :
Kişinin maliki veya zilyedi bulunduğu uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi kullanma dışında bir amaçla bir yerden başka bir yere, bir başkası aracılığıyla göndermesi durumunda sevk etmekten, kendisi veya adamı tarafından götürülmesi durumunda ise nakletmekten bahsedilir.
Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi depolamak veya bulundurmak :
Uyuşturucu ve uyarıcı maddenin bir yerde tutulmasını ifade eder. Depolamanın ücret karşılığı yapılması ile karşılıksız yapılması arasında fark yoktur. Uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi bulundurma suçu ise kişinin kendisine veya başkasına ait uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi, ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak fiili veya hukuki egemenliği altında, o uyuşturucu madde üzerinde tasarruf imkanı bulunacak şekilde tutmasıdır.
Uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin sentetik veya bazmorfin olması verilecek olan cezanın yarı oranında arttırılması sebebidir.
Uyuşturucu ve uyarıcı madde ticaretinin üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde de verilecek olan ceza yarı oranında arttırılır. Bu suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise verilecek olan ceza bir kat artırılır. Burada örgüt kavramını açıklamakta fayda vardır. Bir örgütün varlığından söz edilebilmesi için; üye sayısının en az üç kişi olması, üyeler arasında soyut bir birleşme değil gevşek de olsa hiyerarşik bir ilişkinin bulunması, suç işlenmese bile suç işlemek amacı etrafında fiili bir birleşmenin olması, niteliği itibariyle devamlılık göstermesi gereklidir. Örgütün yapısı, sahip bulunduğu üye sayısı ile araç ve gereç bakımından, amaçlanan suçları işlemeye elverişli olması da aranmalıdır.
Uyuşturucu Madde Kullanma İle Ticareti Arasındaki Farklar:
- Bu iki suç arasındaki en büyük fark elde edilen uyuşturucu maddelerin miktarıdır. Kişisel kullanım için gereken miktarın üstünde uyuşturucu madde bulunması halinde uyuşturucu madde ticareti suçu oluşmuş olacaktır. Aksi takdirde kullanmak amacıyla uyuşturucu madde bulundurma suçu oluşur. Yargıtay kararlarına göre kişisel kullanım kabul edilecek miktar,kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine,cinsine ve kalitesine göre değişiklik göstermektedir. Adli Tıp Kurumu mütalaalarında esrar kullananların her defasında 1-1,5 gram olmak üzere günde 3 kere esrar tüketebildikleri belirtilmektedir.
- Uyuşturucu maddenin bulundurulduğu mekan ve bulunduruluş biçimdir. Yargıtay kriterlerine göre uyuşturucu maddeyi şahsi kullanım için bulunduran kimse bunu her zaman kolay bir şekilde erişebileceği bir mekanda, örneğin evinde veya işyerinde bulundurur. Buna karşın uyuşturucunun ev veya işyerine uzakta çıkarılıp alınması güç ve zaman gerektiren depo gibi her an ulaşılamayacak bir yere gizlemesi veya konulması kullanma dışında bir amaçla bulundurulduğunu gösterir.
- Bulundurulan uyuşturucu maddenin çeşitliliği ve bulunduruluş biçimidir. Uyuşturucu madde kullanan kimse genelde bir veya benzer etki gösteren iki değişik uyuşturucu maddeyi bulundurur. Bu nedenle değişik nitelikte ve farklı etkileri olan misal olarak esrar, eroin, kokain ve başka türlü uyuşturucu maddelerin birlikte bulunduran birisinin bunları satmak amacıyla bulundurduğu kabul edilebilir. Yine uyuşturucu maddelerin ayrı ayrı paketlenmiş ve aynı gramajdan oluşan küçük paketçikler halinde bulunması, ayrıca paket sayılarının kullanım sayısını aşacak kadar çok olması uyuşturucu madde ticaretinin göstergesi olabilir.
TCK madde 192 de uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti suçunda etkin pişmanlık halinde verilecek ceza indirim yapılacağı, bazı hallerde ise cezaya hükmolunmayacağı düzenlenmiştir. Etkin pişmanlık kişinin işlediği suçtan dolayı kendi iradesiyle sonradan pişman olması durumunda, işlediği suç neticesinde meydana gelen zararları gidermesi ve adaletin sağlanması konusundaki olumlu davranışlarıyla katkıda bulunması durumunda işletilen bir kurumdur. Uyuşturucu ticareti suçuna iştirak etmiş olan kişi resmi makamlar öğrenmeden diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri resmi makamlara haber verirse, verdiği bilgilerin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde hakkında cezaya hükmolunmaz. Resmi makamlar öğrendikten sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalamasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza ise yapılan yardımın niteliğine göre indirilecektir.
Uyuşturucu Madde İmal ve Ticareti suçlarında görevli mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.
Uyuşturucu suçlarında yetkili mahkeme ise uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirildiği yer olan suçun işlendiği yer mahkemesidir. Suçun işlendiği yer belli değilse şüpheli veya sanığın yakalandığı yer yakalanmadıysa yerleşim yeri mahkemesi, şüpheli veya sanığın Türkiye’de yerleşim yeri yoksa Türkiye’de en son adresinin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir. Mahkemenin bu şekilde de belirlenememişse ilk usul işleminin yapıldığı yer mahkemesi yetkili kabul edilir. Ancak uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi ihraç suçunda yetkili mahkeme suçun işlendiği sınır kapısının bulunduğu karşı ülke mahkemesidir.
Daha detaylı bilgi almak ve yargılama sürecini takip etmek için Silivri‘de avukatlık hizmeti ve hukuki danışmanlık veren Bilgiç Hukuk Bürosu ile websitesi aracılığıyla iletişim kurabilirsiniz.
0553 351 62 23
Avukat Ezgi Merve SAPMAZ
Bu metinden kısmen alıntı yapılması yahut metnin farklı bir mecrada paylaşılması durumunda alıntı yapılan yahut paylaşılan yazıya aşağıdaki ibareler eklenmelidir.
”Yukarıdaki makalenin tüm hakları yazarı Avukat Ezgi Merve SAPMAZ’a aittir ve makale, yazarı tarafından Bilgiç Hukuk Bürosu (www.bilgichukuk.com) sayfasında yayınlanmıştır.”
Bu ibare eklenmek şartıyla, metinden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun alıntılar yapılabilir ve metin farklı mecralarda paylaşılabilir, yazarın izni olmaksızın aksine hareket edilemez.
