Metin İçeriği
Mühür Bozma Suçu Nedir?
Mühür bozma suçu, Türk Ceza Kanunu madde 203’te ‘kamu güvenine karşı suçlar’ başlığı altında düzenlenmiştir. Buna göre bir şeyin saklanması veya varlığının aynen korunması için yetkili makamlarca konulan mührü kaldıran kişi cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır. Kanun koyucu, mühür bozma suçunda yalnızca mührü kaldıran kişinin değil, aynı şekilde mührün konuluş amacına aykırı hareket eden kişinin de cezalandırılacağını düzenlemiştir. Mühür bozma suçu kanunla verilen yetkiye dayalı şekilde ve usulüne uygun olarak yetkili makam tarafından konulan mührün kaldırılması veya konuluş amacına aykırı hareket edilmesi ile oluşur. Suçla korunan hukuki değer kamu idaresi ve devletin otoritesidir.
Mühür Bozma Suçu Nasıl İşlenebilir?
Mühür bozma suçu seçimli hareketli suçtur. Kanunda mühür bozma suçunun iki farklı şekilde işlenebileceği hükme bağlanmıştır. Buna göre kişi ya mührü kaldırmak suretiyle ya da mührü kaldırmaksızın konuluş amacına aykırı hareket ederek bu suçu işleyebilecektir. Mührün eşyadan ayrılması, koparılması, sökülmesi, kırılması eylemleri de mührün bozulması anlamına gelir.
Mührün konuluş amacına aykırı hareket etme ibaresinden anlaşılması gereken husus, kişinin mührü kaldırma eylemini gerçekleştirmeden de mühür konulan şeyin saklanması ve aynen muhafazasını ihlal eden davranışta bulunmasıdır. Örnekle açıklamak gerekirse, ruhsata aykırı yapının yetkili makamlarca mühürlenmesi sonrasında kişinin mührü kaldırmadan başka bir şekilde içeri girmek suretiyle yapıyı kullanmaya devam etmesi halinde de mühür bozma suçu oluşacaktır. Zira kanun “konuluş amacına aykırı hareket eden” kişinin eyleminin de mühür bozma suçunu oluşturacağını düzenlemektedir. Bu sebeple bir şeyin saklanması veya varlığının aynen korunması amacına aykırı hareket ederek mührü kaldıran veya kaldırmadan kullanan kişi cezalandırılacaktır. Ancak önemli olan husus, mührün amacının mülkiyetin veya zilyetliğin el değiştirmesi veya malın kullanılma şeklini değiştirmek olmadığıdır.
Mühür Bozma Suçunun Unsurları Nelerdir?
Mühür bozma suçundan bahsedebilmek için aşağıda saydığımız unsurların oluşması gerekmektedir. Aksi halde kişinin eylemi mühür bozma suçunu oluşturmayacak ve kişi bu suç nedeniyle cezalandırılamayacaktır. Mühür bozma suçunun unsurlarını saymak gerekirse;
- Mührün kanun veya yetkili makamların emri uyarınca konulması gerekmektedir. Eğer mührü koymaya yetkisi olmayan makamlar tarafından mühür konulursa söz konusu mühür yok hükmünde olacak ve suç oluşmayacaktır. Mühürleme yetkisi, Belediye, Kaymakamlık, Valilik, Sağlık Bakanlığı, Tarım ve İlçe Müdürlüğü gibi birçok kamu kurumu tarafından kanuna dayanarak kullanılabilir.
- Mühürleme yapıldığına dair tutanak tutulması gerekmektedir. Ancak sadece tutanak tutulması yeterli olmayıp, fiilen yasal şekil ve şartlara uygun bir mühürleme işlemi yapılmış olması gerekmektedir. Aksi takdirde suç oluşmayacaktır.
- Mührün konulma amacına uygun olarak doğru yere konulması gerekmektedir. Aksi takdirde konulan mühür yok hükmündedir.
- Mühür, bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulmalıdır.
- Mühür bozma suçu kasten işlenebilen suçlardandır. Bu sebeple mühür bozma suçunu işleyen kişinin mührün konuluş amacına aykırı hareket etme kastıyla suçu işlemesi gerekmektedir.
- Kişi mührü kaldırmak suretiyle ya da mührü kaldırmaksızın konuluş amacına aykırı hareket ederek bu suçu işleyebilecektir.
Mühür Bozma Suçunun Cezası Nedir?
Mühür bozma suçunun cezası, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasıdır. Mühür bozma suçu için verilecek ceza ya hapis cezası ya da adli para cezası olacaktır. Her iki ceza tipinin aynı anda verilmesi mümkün değildir. Bu sebeple verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemeyecektir.
Mühür Bozma Suçunda Şikayet Süresi ve Zamanaşımı
Mühür bozma suçunun takibi şikayete bağlı değildir. Bu sebeple savcılık tarafından soruşturma ve kovuşturma resen yapılmaktadır. Karşı tarafın şikayetinin olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. Mühür bozma suçunun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Mühür Bozma Suçunda Uzlaşma ve Görevli Mahkeme
Mühür bozma suçu uzlaşma kapsamında olan suçlardan değildir. Bu nedenle mühür bozma suçu hakkında uzlaşma hükümleri uygulanamaz. Mühür bozma suçu nedeniyle açılan davalara da genel mahkeme olan Asliye Ceza Mahkemelerince bakılır.
Mühür Bozma Suçunda Cezanın Ertelenmesi, Adli Para Cezasına Çevrilmesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Uygulanabilir Mi?
- Mühür bozma suçunu işlediği sabit olan sanık hakkında adli para cezası veya hapis cezası verilebilir. Ancak bu iki seçimlik ceza aynı anda verilemez. Bunun anlamı sanık hakkında ya hapis cezası ya da adli para cezası verilebileceğidir. Verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemeyecektir. Adli para cezası mahkemece hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesidir.
- Cezanın ertelenmesi, mahkemece belirlenen cezanın cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesi anlamına gelmektedir. Mühür bozma suçu nedeniyle verilen cezanın ertelenmesi mümkündür.
- Mühür bozma suçu nedeniyle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi de mümkündür. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, sanığa 5 yıl süre verilerek kendisinin gözlenmesi anlamına gelmektedir. Belirlenen denetim süresi içerisinde tekrar suç işlenmemesi halinde açıklanmayan mahkumiyet hükmünün ortadan kaldırılması anlamına gelen bir ceza hukuku kurumudur. Mühür bozma suçu sonucunda verilebilecek hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına karşı itiraz yolu açıktır. Bu hususta hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına itiraz dilekçesi örneği yazımızdan yardım alabilirsiniz.
Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için Bilgiç Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz.
0553 351 62 23
Avukat Ezgi Merve SAPMAZ
BİLGİÇ HUKUK BÜROSU
Bu metinden kısmen alıntı yapılması yahut metnin farklı bir mecrada paylaşılması durumunda alıntı yapılan yahut paylaşılan yazıya aşağıdaki ibareler eklenmelidir.
”Yukarıdaki makalenin tüm hakları Avukat Ezgi Merve SAPMAZ’e aittir ve makale, yazarı tarafından Bilgiç Hukuk Bürosu (www.bilgichukuk.com) sayfasında yayınlanmıştır.”
