Tedbir Nafakası Nedir? (TMK 169)

Tedbir Nafakası Nedir?

Nafaka Nedir?

Nafaka mahkeme kararıyla verilen yasal bir yükümlülük olup kanunda öngörülen koşulların oluşması halinde yoksulluğa düşecek kişiye veya velayeti kendisine bırakılan kişiye müşterek çocuk için, bakmakla yükümlü olan kişi veya kişiler tarafından ödenmesine mahkemece hükmedilen maddi ödenektir.

Nafaka Çeşitleri Nelerdir?

Tedbir Nafakası: Boşanma davasının açılmasıyla birlikte yoksulluğa düşecek eşe veya 18 yaşından küçük çocuk yararına kullanılmak üzere velayeti kendisine bırakılan tarafa boşanma davası kesinleşinceye kadar ödenen geçici nafaka türüdür.

İştirak Nafakası: Boşanma davasının sonucunda velayet hakkına sahip anne veya babanın çocuk için yapacağı harcamalara velayet hakkına sahip olmayan anne veya babanın katkı sağlaması için hükmedilen nafaka iştirak nafakasıdır. Bu nafaka boşanma davasının kesinleşmesinden başlayarak çocuğun ergin olduğu tarihe kadar devam eder. İştirak nafakası ile ergin olmayan çocuğa velayet hakkına sahip olmayan eş tarafından çocuğun bakımı ve korunması için katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Yoksulluk Nafakası: Evlilik birliğinin sona ermesinde kusurunun daha ağır olmadığı ispatlanmış olmak şartıyla yoksulluğa düşecek kişiye geçimi için diğer eş tarafından ödenen nafaka yoksulluk nafakasıdır. Yoksulluk nafakası için kanunda bir süre öngörülmemiştir. Yoksulluk nafakasını ortadan kaldıran haller gerçekleşmediği takdirde bu nafaka süresizdir.

Yardım Nafakası: Bir kimsenin yoksulluğa düşmesi halinde o kişiye maddi durumu kendisinden daha iyi olan alt soy üst soy veya kardeşleri tarafından ödenen nafaka türüdür.Tedbir Nafakası

Tedbir nafakası geçici bir nafaka olup adından da anlaşılacağı üzere önlem amacı içermektedir. Türk Medeni Kanununun 169. maddesine göre boşanma ve ayrılık davası açılınca hakim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri resen alır. Kanun maddesinden anlaşılacağı üzere tedbir nafakası da genellikle boşanma davalarında eşlerin ve çocukların yaşam standartlarının korunmasına yönelik hakimin aldığı geçici önlemlerden bir tanesidir.

Boşanma davasında tedbir nafakası davanın açılmasıyla birlikte henüz boşanma kararı verilmeden önce yoksulluğa düşecek eşe veya tedbiren çocukların yanında bırakılan tarafa diğer eşin çocukların bakımı ve korunması için boşanma kararı kesinleşinceye kadar sağladığı parasal katkıdır. Ayrılık davası sırasında hükmedilen tedbir nafakası ise ayrılık kararı süresince devam etmektedir. Kanunda tedbir nafakası konusunda cinsiyet ayrımı yapılmamıştır. Tedbir nafakası çoğunlukla kadınlar lehine hükmedilse de uygun koşulların oluşması halinde erkek lehine tedbir nafakası hükmedilmesinin önünde kanuni bir engel bulunmamaktadır.

Tedbir Nafakasının Şartları Nelerdir?

Nafakaya hükmedilebilmesi için uygun koşulların varlığı şarttır.

• Tedbir nafakasında mahkemece kusur incelemesi yapılmaz bu nedenle tedbir nafakasına hükmedilebilmesi için kusur şartı aranmaz. Evlilik birliği içerisinde kusurlu davranışlar sergileyerek evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan eş de tedbir nafakası talep edebilir.
• Tedbir nafakasına hükmedilebilmesi için tarafların talepte bulunmaları şart değildir. Boşanma davası veya ayrılık davasının açılması ile birlikte hakim re’sen de hükmedebilir.
• Uygulamada tedbir nafakasını çoğunlukla kadınlar talep etse de gerekli koşulların oluşması halinde erkeklerin de tedbir nafakası talep etmelerinde hukuki bir engel yoktur.
• Tedbir nafakası aleyhine hükmedilen kişinin mahkemece hükmedilen nafakayı ödeyebilecek maddi gücü olmalıdır.
• Lehine tedbir nafakası hükmedilen eşin gelirinin olmaması şartı aranmamaktadır. Her iki eşinde gelirinin bulunması tedbir nafakasına hükmedilmesine engel bir durum değildir.
• Nafaka ödeyen eşin çalışması şartı aranmaz eş çalışmıyor olsa dahi aleyhine nafaka hükmedilirse bu nafakayı ödemekle yükümlüdür.

Tedbir Nafakası Ne Zaman Talep Edilir?

Boşanma davasının açılmasıyla birlikte eşler dava aşamasında maddi sıkıntıya düşecek olması nedeniyle dava sonuçlanana kadar maddi sıkıntı yaşamamak için tedbir nafakasına hükmedilmesini talep edebilir.

Tedbir nafakası talep edilen bir diğer husus ise ayrılık davasının açılmış olmasıdır. Ayrılık davası açıldığında ayrılık kararı süresince maddi sıkıntıya düşecek olan eş ayrılık kararı boyunca tedbir nafakasına hükmedilmesini talep edebilir.

Tedbir Nafakasını Kim Talep Edebilir?

Taraflar ayrılık veya boşanma davasının herhangi bir aşamasında tedbir nafakasına hükmedilmesini talep edebilir. Tedbir nafakası için talepte bulunabilme hakkı her iki eşe de tanınmıştır. Ancak taraflar talep etmese dahi hakim boşanma davasının açılmasıyla birlikte yoksulluğa düşecek olan eşe veya müşterek çocuğun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla velayeti kendisine verilen taraf lehine tedbir nafakası verilmesine resen hükmedebilir.

Tedbir Nafakası Ne Zaman Başlar ve Ne Kadar Sürer?

Boşanma davalarında hükmedilen tedbir nafakaları boşanma davasının açılmasıyla başlar ve boşanma davası kesinleşinceye kadar devam eder. Ayrılık davalarında ise mahkeme 1 yıldan 3 yıla kadar ayrılık kararı verebilir mahkemece hükmedilen tedbir nafakası ayrılık kararının kesinleşmesinden itibaren başlar ve ayrılık kararının bitimi ile sona erer.

Tedbir Nafakasının Arttırılması veya Azaltılması İstenebilir mi?

Değişen ekonomik koşullar gereği nafaka alacaklısı nafaka miktarının arttırılmasını nafaka yükümlüsü ise azaltılmasını talep edebilir. Tarafların talep etmesi durumunda hakim hakkaniyet ölçütünde tedbir nafakasının arttırılmasına azaltılmasına veya tamamen kaldırılmasına karar verebilir.

Nafaka arttırımı davası ile ilgili ayrıntılara buradan ulaşabilirsiniz.

Tedbir Nafakasına İlişkin Davalar Hangi Mahkemede Görülür?

Tedbir nafakası boşanma davaları ve ayrılık davaları aşamasında hükmedilen bir nafaka olduğu için bu nafakaya ilişkin davalarda görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde ise bu davalar için görevli olan mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Tedbir Nafakası İçin Talepte Bulunmak Zorunlu Mudur?

Tedbir nafakası için talepte bulunma zorunluluğu yoktur hakim boşanma davasının açılması ile ya da ayrılık davasında ayrılık kararının kesinleşmesi ile yoksulluğa düşecek eş lehine veya tedbiren çocuklar kendisine bırakılan tarafa diğer eşin katkı sağlaması amacıyla tedbir nafakasına re’sen hükmeder.

Tedbir Nafakası Miktarına Nasıl Karar Verilir?

Tedbir nafakasının miktarı belirlenirken mahkemece eşlerin ve müşterek çocuğun ekonomik durumları, sosyal yaşantıları, okul masrafları ve ihtiyaçları araştırılır. Bu araştırmaların sonucunda elde edilen veriler göz önüne alınarak nafaka miktarı belirlenir. Tedbir nafakası miktarının belirlenmesinde önemli olan husus aleyhine tedbir nafakası hükmedilecek olan eşin maddi durumudur. Çünkü tedbir nafakasına hükmedilirken aleyhine tedbir nafakası hükmedilecek kişinin bu nafakayı ödeme gücü olması şartı aranmıştır.

Tedbir Nafakası Talep Edebilmek İçin Boşanma Davası Açmak Zorunlu Mudur?

Tedbir nafakasına genellikle boşanma davası sürecinde hükmolunmaktadır. Ancak tedbir nafakası talep edebilmek için boşanma davası açma zorunluluğu yoktur. Boşanma davası açmadan da tedbir nafakası talep edilebilir. Burada önemli olan husus tedbir nafakası talebiyle dava açıldığı sırada eşlerin ayrı yaşamalarıdır ve ayrı yaşamakta haklı nedenlerinin olduğunu mahkemeye kanıtlamalarıdır. Ayrı yaşamak için haklı nedeni bulunmayan eşin boşanma davası açmadan tedbir nafakası talep etme hakkı bulunmamaktadır.

Tedbir Nafakası Kararına İtiraz Edilebilir Mi?

Tedbir nafakası kararına karşı itiraz yoluna başvurmak mümkündür. Tedbir nafakası kararına karşı itiraz kararı veren mahkemeye verilecek bir dilekçe ile yapılır. Örnek verecek olursak Silivri Aile Mahkemesi tarafından karar verilen tedbir nafakasına Silivri Aile Mahkemesine verilecek dilekçe ile itiraz edilebilir. Kanunda nafaka kararlarına itiraz etmek için belirlenen bir süre sınırlaması yoktur.

Tedbir Nafakası Ödenmezse Ne Olur?

Nafaka mahkeme kararı ile hükmedilen bir yükümlülüktür. Bu nedenle nafaka yükümlüsü nafaka alacaklısına nafaka borcunu ödemekle yükümlüdür. Nafaka yükümlüsünün nafaka borcunu ödememesi durumunda nafaka yükümlülüğünün ihlali meydana gelecektir. Nafaka ödememek suçtur. Nafaka yükümlülüğünü yerine getirmeme suçu İcra İflas Kanununun 344. maddesinde düzenlenmiştir. Nafakanın ödenmemesi durumunda alacaklı ilk olarak borçluya icra takibi başlatabilir. Başlatılan icra takibine rağmen borç kanunda öngörülen süre içerisinde ödenmezse alacaklı borçluya şikayet yoluyla nafaka yükümlülüğünü ihlal davası açabilir. Nafaka alacaklısının nafaka borçlusuna yaptığı şikayet sonucunda borçlu 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılır.

Ücretli danışmanlık veya avukatlık hizmeti almak için Bilgiç Hukuk Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz.

(Avukatlık Kanunu uyarınca ücretsiz danışmanlık ve bilgi verme hizmetimiz bulunmamaktadır.)

0553 351 62 23

Avukat Ezgi Merve SAPMAZ

BİLGİÇ HUKUK BÜROSU

Bu metinden kısmen alıntı yapılması yahut metnin farklı bir mecrada paylaşılması durumunda alıntı yapılan yahut paylaşılan yazıya aşağıdaki ibareler eklenmelidir.

”Yukarıdaki makalenin tüm hakları  Avukat Ezgi Merve SAPMAZ’e aittir ve makale, yazarı tarafından Bilgiç Hukuk Bürosu (www.bilgichukuk.com) sayfasında yayınlanmıştır.”

Sıkça Sorulan Sorular